Ondernemen met faalangst: waar doe je goed aan?

11 februari 2019

Ondermen met faalangst: Het stereotype beeld van de ondernemer is iemand die met een enorme dosis lef de wereld in stapt om zijn of haar bedrijf naar grote hoogte te brengen. Maar wat als je nou als ondernemer met faalangst constant met het gevoel rondloopt dat je niet goed genoeg bent? Niet goed genoeg richting je klanten, richting je collega ondernemers en de mensen die je inhuurt. Dan kan dat standaard beeld je behoorlijk dwarszitten. Weet dat ondernemers – net als de rest van de bevolking – in allerlei soorten en maten voorkomen en dat je ook met onzekerheden heel ver kunt komen. In dit artikel helpen we je graag met tips om je faalangst te herkennen en overkomen.

Wat is faalangst?

Wanneer je als ondernemer met faalangst te maken hebt dan ben je overdreven bang om fouten te maken en om een slecht figuur je slaan. Ook kun je in bepaalde situaties blokkeren omdat je het gevoel hebt dat je niet kunt leveren wat er op dat moment van je gevraagd wordt.

Faalangst kan zich bij mensen op elk niveau presenteren. Zo zie je bijvoorbeeld ook topsporters met faalangst totaal bevriezen wanneer de druk te hoog ligt. Ze verstarren letterlijk. Ook iemand die een belangrijke presentatie moet geven kan door faalangst ineens helemaal zijn verhaal kwijt zijn. Er is zoveel druk gekomen op de prestatie, dat ze helemaal bezwijken onder die druk. In de drang om te presteren (en dus geen fouten te maken) worden er nu juist fouten gemaakt. Wat vervolgens het lage gevoel van eigenwaarde alleen maar versterkt. Echt een vicieuze cirkel dus.

Waar herken je faalangst aan?

Kenmerkende strategieën die een ondernemer met faalangst inzet, is het uit de weg gaan van nieuwe situaties, zich op de achtergrond houden en kritiek leveren op anderen omdat ze niet durven in te zien dat ze zelf een fout hebben gemaakt. Ook vinden mensen met faalangst het vaak eng om feedback te vragen omdat ze bang zijn om negatieve dingen over zichzelf te horen. Behoorlijke uitdagingen om te overkomen dus wanneer je ondernemer bent en het vaak toch wel belangrijk is dat je jezelf in de kijker speelt en juist negatieve feedback goed kunt gebruiken om je dienst of product te verbeteren en te laten groeien.

Een ondernemer met faalangst heeft over het algemeen weinig zelfvertrouwen. Het gevoel niet te voldoen zien ze de hele tijd bevestigd in de afkeuring van anderen. Ze zijn ook vaak erg bezig met het oordeel van anderen.

Wat zijn de gevolgen van faalangst?

Wanneer je een ondernemer met faalangst bent, heeft dat enorme gevolgen op allerlei gebieden. Het beïnvloedt je relaties, je mentale gezondheid en zeker ook je bedrijf. De overlevingsstrategieën die mensen met faalangst zich hebben aangeleerd zijn vaak namelijk nogal contraproductief. Zeker wanneer je ondernemer bent.

Een van de grote negatieve gevolgen van faalangst is dat je met deze angst gewoon minder leert. Leren gaat namelijk met vallen en opstaan. Als je niet durft te vallen dan leer je gewoon minder dan diegenen die minder moeite hebben om eens – plat gezegd – op hun bek te gaan.

Fouten maken voor mensen met faalangst is heel bedreigend. Daarom gaan ze er vaak niet zo handig mee om wanneer ze wel een fout maken. Ze blijven bijvoorbeeld heel koppig volhouden dat ze helemaal niks fout hebben gedaan. Ze zeggen dan dingen als: “Ja, dat is jouw mening” of “Ik kon er toch niks aan doen”. Geen reacties waar je je nou erg populair mee maakt.

Lees ook: Zelfvertrouwen als ondernemer: hoe boost je je zelfverzekerdheid?

Verbeteren

Wat ook voor kan komen is dat mensen juist wel de verantwoordelijkheid nemen voor de fout maar daar dan bijna onder door aan gaan. Ze worden boos op zichzelf, maken excuses en voelen zich enorm rot – “Hoe heb ik toch zo stom kunnen zijn”. Ook nemen ze het zichzelf wel enorm kwalijk maar leren ook in deze situatie niet van hun fouten. En ze verliezen een hoop energie en zijn minder bezig met hoe de fout in de toekomst kan worden voorkomen.

Als je je jezelf als ondernemer wilt blijven verbeteren, is het heel belangrijk dat je durft te horen wat je fout doet. Dan kun je er namelijk aan werken. Als je gehinderd door faalangst die feedback mist, dan ontneem je jezelf eigenlijk de kans om te groeien. En als ondernemer geldt toch over het algemeen: Stilstand is achteruitgang.

Een ander gevolg van faalangst bij startende ondernemers is: Ze durven hun bedrijf niet te lanceren. In plaats daarvan blijven ze eindeloos sleutelen aan het concept totdat het in hun ogen helemaal perfect is en ze ermee de markt op durven. Maar perfectie bestaat natuurlijk helemaal niet en is ook niet altijd gewenst. Wanneer je op een gegeven moment bent gestart met ‘goed genoeg’in plaats van ‘perfect’en de feedback van je klanten om kunt zetten in verbeteringen, kom je een stuk verder.

Hoe ga je faalangst te lijf?

Nu we hebben gezien hoe ontzettend belemmerend het is voor jouw groei als ondernemer met faalangst, maar ook als mens, gaan we kijken hoe het mensen is gelukt om er overheen te komen. Want nu je weet dat faalangst in alle gelederen van de maatschappij voor komt en dat er veel mensen met succes over hun faalangst zijn heen gekomen, is er eigenlijk geen reden meer om deze angsten jouw verdere leven te laten bepalen.

Bij faalangst gaat het vooral over de manier waarop je hebt geleerd over jezelf te denken. Het is belangrijk om die bestaande en vaak hardnekkige ideeën die je over jezelf hebt te veranderen. Die gedachten moeten worden omgebogen en ook moet je je anders gaan gedragen. Je kunt straks aan de slag met de tips die hieronder gegeven worden maar kunt ook de hulp in roepen van een psycholoog voor bijvoorbeeld een aantal sessies cognitieve gedragstherapie. Ook (online) coachingstrajecten gespecialiseerd in faalangst kunnen je goed verder helpen.

Fouten maken

De eerste overtuiging waar je vanaf moet, is dat fouten maken slecht is. Niemand vind het natuurlijk leuk om fouten te maken maar overal worden ze nou eenmaal gemaakt. Het is gewoon onmogelijk om dit uit de weg te gaan, zelfs als ondernemer met faalangst. Als kind hebben we al gezien dat leren fietsen gaat met vallen en opstaan. Als je nooit fouten maakt, zul je dus ook niks leren.

Het motto van Facebook, een van een van de grootste bedrijven die we kennen was tijdens hun opstartfase: “Move fast and break things. Unless you are breaking stuff, you are not moving fast enough.” Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan wanneer het hele idee van een fout maken je compleet verlamd.

In het boek ‘the lean startup’ kun je lezen hoe deze strategie van fouten maken ondernemers juist een stuk verder brengt. Door de kritiek van je klanten te gebruiken om je product of dienst beter te maken, creëer je iets dat echt aansluit op de vraag uit de markt.

Een andere overtuiging waar je vanaf moet zien te komen is dat alles bij een ander altijd beter loopt. Mensen die op het oog succesvoller zijn dan jij, zijn niet per definitie meer waard. Krijg je het perfecte plaatje van anderen voorgeschoteld? Je krijgt in de bladen en online vaak niet meer dan een heel bewust beeld van wat mensen willen laten zien. Het heeft niet altijd veel met de werkelijkheid te maken. Iedereen heeft achter de voordeur zijn eigen sores en onzekerheden en bijna niemand durft daarmee te koop te lopen.

Lees ook: Jouw Identiteit als ondernemer & personal branding

Oefeningen tegen faalangst voor ondernemers

Stel, je weet van jezelf weet dat je lijdt aan faalangst. Je ziet in dat deze angst jou tegenhoudt in je groei; dan wil je er vast graag mee aan de slag om hier overheen te komen. Hieronder staan een aantal oefeningen die je langzaam uit je comfortzone halen en je helpen te herstellen van je angsten en onzekerheden.

Vraag om hulp of zoek een coach . Durf toe te geven dat je ergens het antwoord niet op weet en kijk wat dit met je doet. Je zult dit waarschijnlijk best eng vinden want je bent bang dat mensen je dom vinden. Hopelijk zul je ervaren dat andere mensen graag op hun expertise worden aangesproken. Ze zullen het waarschijnlijk geduldig uitleggen.
Zoek eens kritiek op. Laat je werk door anderen becommentariëren of stuur je klanten een beoordelingsformulier. Zo krijg je helder waar verbetering mogelijk is. Jij als persoon, en je bedrijf zullen er alleen maar van groeien wanneer het je lukt om niet te verkrampen van de feedback en het hele proces ongeacht de uitkomst sowieso als iets positiefs ziet.
Doe het eens iets rustiger aan. Lever werk af dat misschien in jouw ogen geen 10 waard is, maar wel een dikke acht. Kwam je ermee in de problemen of was het eigenlijk wel goed genoeg? Soms is het uren doorgaan om iets in jouw ogen perfect te krijgen helemaal niet nodig. Je zou je deze tijd beter kunnen besteden aan bijvoorbeeld acquisitie, of zelfs ontspanning zodat je weer oplaadt voor de volgende klus.

Zoek je een coach bij onzekerheid? Neem hier direct contact op met ons.

Leren

Het idee achter deze oefeningen is om langzaam te leren om je angst om te gaan. Als je denkt dat iets eng is, ga je dat het liefste uit de weg. Maar als je de angst wat beter onder de loep neemt, blijkt het vaak helemaal niet zo spannend te zijn als je van te voren dacht. Kijk als ondernemer met faalangst goed naar je angst. Ga met deze met de gegeven oefeningen heel bewust ervaren, dan kun je leren om je angst onder controle te krijgen.

En gebeurt er nou wel waar je bang voor was – zeg je vraagt iemand om hulp en diegene zegt “Wat dom van jou zeg, weet je dat niet?”. Is in dat (zeer onwaarschijnlijke) geval er nou echt iets ergs gebeurd? De wereld blijft gewoon ronddraaien hoor.

Trouwens ook nog een goede oefening: relativeren! Bedenk maar eens hoe lang de aarde al bestaat en hoeveel planeten er nog meer te vinden zijn in het universum. En wanneer je dat besef van tijd en nietigheid opgeroepen hebt? Dan bedenk je nog maar eens of het echt zo erg is als jij in het hier en nu een foutje maakt.

De weg naar de juiste gedachten

Je kent het gevoel misschien wel: Je moet een presentatie geven en ineens lijkt het alsof je nergens meer op kunt komen. Je slaat helemaal dicht en krijgt een zogenaamde blackout.

Zo’n blackout wordt vaak veroorzaakt door een verkeerd gebruik van je werkgeheugen. Dat werkgeheugen is namelijk beperkt en mensen met faalangst zijn zoveel bezig met het denken óver hun prestatie dat ze te weinig overhouden om die prestatie goed te kunnen leveren.

Gedachten die veel voorbij komen bij een ondernemer met faalangst zijn bijvoorbeeld: “Wat denken ze wel niet van me?”, “Wat als ik iets heel doms zeg?”, “Ik ben zo gespannen, het lukt vast niet” en “Het gaat helemaal mis, zie je wel dat ik er helemaal niks van kan”. Deze stemmen in je hoofd overheersen zo dat ze dus een groot deel van je werkgeheugen in beslag nemen. Op die manier heb je minder geheugenruimte vrij om goed je verhaal te houden.

Om al deze negatieve en belemmerende gedachten te laten verstommen, kun je trainen met taakconcentratie. Dat houdt in dat je focust op wat je aan het doen bent en niet op wat er in je hoofd omgaat. De concentratie verschuift van het piekeren over je prestatie naar de prestatie zelf.

Lees ook: Hoge verwachtingen als ondernemer: waarom eis je zoveel van jezelf?

Niet gemakkelijk

Zoals je merkt zijn er voor een ondernemer met faalangst niet bepaald makkelijke 1-2-3 oplossingen. Je zult met de billen bloot moeten en stapje voor stapje moeten gaan oefenen met het onder ogen zien van je angsten. Het helpt ook om uit te zoeken waar je faalangst ontstaan is. Ligt de oorzaak van je onzekerheden misschien in een traumatische ervaring in je jeugd? Overweeg dan om een paar sessie EMDR therapie te boeken bij iemand die hiervoor is opgeleid. In korte tijd kan met deze technieken de lading van vervelende (jeugd)herinneringen weggenomen worden. In dat geval zou je met een schone lei verder kunnen. Je wordt niet meer gehinderd door negatieve overtuigingen die jou tegenhouden in jouw groei.

Coaching voor ondernemers

De mogelijkheden die je vanuit Werk en Vrijheid krijgt om 25 uur te werken en toch een minimaal gelijke omzet te behouden:

Meer informatie